Επικοινωνία Γονέα – Τέκνου

   Ο γονέας µε τον οποίο δεν διαμένει το τέκνο, έχει το δικαίωμα και την υποχρέωση της, κατά το δυνατό, ευρύτερης επικοινωνίας µε αυτό, στην οποία περιλαμβάνονται τόσο η φυσική παρουσία και επαφή του µε το τέκνο, όσο και η διαμονή του τέκνου στην οικία του (άρθρο 1520 Α.Κ.).

   Ο γονέας µε τον οποίο διαμένει το τέκνο οφείλει να διευκολύνει και να προωθεί την επικοινωνία του τέκνου µε τον άλλο γονέα σε τακτή χρονική βάση. Ο χρόνος επικοινωνίας του τέκνου µε φυσική παρουσία µε τον γονέα, µε τον οποίο δεν διαμένει, τεκμαίρεται στο ένα τρίτο (1/3) του συνολικού χρόνου, εκτός αν ο γονέας αυτός ζητά μικρότερο χρόνο επικοινωνίας, ή επιβάλλεται να καθορισθεί μικρότερος ή μεγαλύτερος χρόνος επικοινωνίας για λόγους που αφορούν στις συνθήκες διαβίωσης ή στο συμφέρον του τέκνου, εφόσον, σε κάθε περίπτωση, δεν διαταράσσεται η καθημερινότητα του τέκνου. Το δικαίωμα αυτό απορρέει από το φυσικό δεσμό του αίματος και του αισθήματος στοργής προς το ανήλικο παιδί του, συντελεί δε στην ομαλή ανάπτυξη της προσωπικότητας του και ως εκ τούτου αποβλέπει κυρίως στο συμφέρον του, με συνέπεια, η δυνατότητα προσωπικής επικοινωνίας του γονέα με το παιδί του να μην μπορεί να αφαιρεθεί από το γονέα που δεν έχει μαζί του το τέκνο. Το δικαίωμα επικοινωνίας μπορεί να περιοριστεί μόνο στο μέτρο που αυτό επιβάλλεται από σπουδαίο λόγο. Στόχος του δικαιώματος αυτού είναι η διατήρηση ζωντανών των δεσμών του γονέα με το ανήλικο τέκνο, το οποίο δε διαμένει μαζί του, προς όφελος τόσο του ίδιου του γονέα όσο και του ίδιου του τέκνου.

   Αποκλεισμός ή περιορισμός της επικοινωνίας είναι δυνατός µόνο για εξαιρετικά σοβαρούς λόγους, ιδίως όταν ο γονέας µε τον οποίον δεν διαμένει το τέκνο, κριθεί ακατάλληλος να ασκεί το δικαίωμα επικοινωνίας. Για τη διαπίστωση της ακαταλληλότητας του γονέα το δικαστήριο μπορεί να διατάξει κάθε πρόσφορο μέσο, ιδίως την εκπόνηση εμπεριστατωμένης έκθεσης κοινωνικών λειτουργών ή ψυχιάτρων ή ψυχολόγων.

   Οι γονείς δεν έχουν το δικαίωμα να εμποδίζουν την επικοινωνία του τέκνου µε τους ανώτερους ανιόντες και τους αδελφούς του, εκτός αν συντρέχει σπουδαίος λόγος. Οι γονείς δεν έχουν το δικαίωμα να εμποδίζουν την επικοινωνία του τέκνου µε τρίτους που έχουν αναπτύξει μαζί του κοινωνικοσυναισθηµατική σχέση οικογενειακής φύσης, εφόσον µε την επικοινωνία εξυπηρετείται το συμφέρον του τέκνου.

   Τα σχετικά µε την επικοινωνία ζητήματα καθορίζονται ειδικότερα είτε µε έγγραφη συμφωνία των γονέων είτε από το δικαστήριο. Δεν υπάρχει σαφής νομοθετική πρόβλεψη για τον τρόπο άσκησης της προσωπικής επικοινωνίας του γονέα με το ανήλικο τέκνο. Η κάθε περίπτωση κρίνεται ad hoc με βάση το συμφέρον εκάστου τέκνου και τις διαμορφωθείσες συνθήκες. Η προσωπική επικοινωνία του πατέρα με το ανήλικο τέκνο συνιστά δικαίωμα του γονέα και όχι υποχρέωση αυτού, δηλαδή ο γονέας δεν θα μπορούσε ποτέ να εξαναγκασθεί σε επικοινωνία με το ανήλικο τέκνο.

   Οι τρόποι άσκησης της επικοινωνίας τέκνου ποικίλουν και μπορούν να περιλαμβάνουν την προσωπική συνάντηση γονέα και τέκνου, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει τη συνομιλία και τη γενικότερη συναναστροφή του γονέα με το ανήλικο τέκνο, την επίσκεψη του γονέα στην οικία του τέκνου, την κοινή έξοδό τους για επικοινωνία, την ψυχαγωγία του, τη διανυκτέρευση του τέκνου στην οικία του γονέα, τις κοινές διακοπές.

   Ως προς τον τόπο άσκησης της επικοινωνίας των τέκνων καθορίζεται με βάση την ηλικία του παιδιού, την ποιότητα της σχέσης που έχει με τον γονέα και τις γενικότερες πραγματικές συνθήκες κατά περίπτωση. Σε κάθε περίπτωση, ο γονέας με τον οποίο δεν διαμένει το ανήλικο τέκνο διατηρεί το δικαίωμα της προσωπικής επικοινωνίας του μ’ αυτό.

   Όταν συντρέχει περίπτωση κακής ή καταχρηστικής άσκησης του δικαιώματος επικοινωνίας, ο άλλος γονέας ή κάθε ένας από τους γονείς, αν πρόκειται για επικοινωνία µε τρίτο, μπορεί να ζητήσει από το δικαστήριο τη μεταρρύθμιση της επικοινωνίας. Σε αυτή την περίπτωση, που παρεμποδίζεται το δικαίωμα επικοινωνίας, ο γονέας που δεν έχει την επιμέλεια (π.χ. ο πατέρας) μπορεί να ζητήσει από το δικαστήριο είτε με απόφαση ασφαλιστικών μέτρων είτε με απόφαση που ρυθμίζει την επικοινωνία να απειληθεί η μητέρα που ήθελε είτε να παρεμποδίσει την επικοινωνία με το τέκνο είτε να παραβιάσει τους όρους της επικοινωνίας που έχουν τεθεί από το δικαστήριο, με χρηματική ποινή ή με προσωπική κράτηση ή και στις δύο ποινές.