Χρησικτησία – Έννοια και ήδη της χρησικτησίας

   A. Προκειμένου να αποκτήσει κάποιος κινητό ή ακίνητο με τακτική χρησικτησία απαιτείται:

   i) να πρόκειται για πράγμα (κινητό ή ακίνητο) δεκτικό χρησικτησίας (να μην πρόκειται, λόγου χάρη, για ακίνητο του Δημοσίου ή για κοινόχρηστο χώρο)

   ii) ο εν δυνάμει αποκτών να έχει τη νομή1 του κινητού αδιάκοπα για τουλάχιστον τρία (3) χρόνια ή του ακινήτου για τουλάχιστον δέκα (10) χρόνια,

   iii) καλή πίστη του νομέα, δηλαδή να έχει ο τελευταίος την ειλικρινή πεποίθηση ότι με την κτήση της νομής του πράγματος δεν προσβάλλεται απ’ αυτόν η κυριότητα άλλου και

   iv) να υπάρχει νόμιμος2 ή νομιζόμενος τίτλος3.

   Β. Η μοναδική προϋπόθεση που θέτει ο νόμος για την απόκτηση κινητού ή ακινήτου με έκτακτη χρησικτησία, είναι να υφίσταται συνεχόμενη νομή αυτού (του κινητού ή του ακινήτου) για 20 (είκοσι) χρόνια εκ μέρους του νομέα.

Η πλήρωση των ανωτέρω στοιχείων της χρησικτησίας (τακτικής και έκτακτης) έχει ως συνέπεια την, κατόπιν έγερσης σχετικής αναγνωριστικής αγωγής, κτήση της κυριότητας για το νομέα και ταυτόχρονα απώλεια της κυριότητας και από τον μέχρι τότε κύριο αυτού, αλλά και απόσβεση των λοιπών εμπράγματων δικαιωμάτων τρίτων επί του πράγματος.

                                                                                  **************

   Ερμηνεία των ανωτέρω όρων:

   1 Νομή χαρακτηρίζεται η διαρκής φυσική εξουσίαση του κινητού ή του ακινήτου εκ μέρους του κατόχου, έχοντας παράλληλα τη βούληση ότι κατέχει το πράγμα ως δικό του, δηλαδή με την πεποίθηση ότι αυτός που το χρησιμοποιεί φέρεται όχι απλά ως κάτοχος αυτού αλλά, σαν να είναι κύριος του κινητού ή του ακινήτου. Η πεποίθησή του αυτή εκδηλώνεται με εμφανείς υλικές ενέργειες, όπως η συλλογή καρπών από το ακίνητο, η περίφραξη του ακινήτου ακόμα και η μίσθωση αυτού σε τρίτον, δημιουργώντας την εύλογη εντύπωση στους τρίτους πως το κινητό ή το ακίνητο πράγματι του ανήκει.

   2 Νόμιμος τίτλος χαρακτηρίζεται κάθε νομικό γεγονός το οποίο είναι κατ’ αρχήν πρόσφορο να προσπορίσει κυριότητα στον αποκτώντα, αλλά στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν την προσπόρισε εξαιτίας κάποιου ελαττώματος αυτού. Παραδείγματα νόμιμων τίτλων αποτελούν: το συμβολαιογραφικό έγγραφο στην μεταβίβαση ακινήτου, η αγοραπωλησία, η δωρεά, η κληρονομία και άλλα. (Η χρησιμότητα του θεσμού της χρησικτησίας εμφανίζεται όταν ο νόμιμος τίτλος είναι ελαττωματικός και δι’ αυτού του λόγου δεν προσπόρισε κυριότητα στον αποκτώντα. Για παράδειγμα, όταν ο κληρονόμος απέκτησε με καλή πίστη το πράγμα, αυτό όμως τελικά δεν άνηκε στον κληρονομούμενο)

   3 Νομιζόμενος τίτλος χαρακτηρίζεται αφενός ο ανύπαρκτος τίτλος, τον οποίο, όμως, ο νομέας δικαιολογημένα εξέλαβε ως υπάρχοντα και αφετέρου ο τίτλος που είναι άκυρος, διότι πάσχει από κάποιο ελάττωμα, αλλά ο νομέας τον θεωρεί δικαιολογημένα έγκυρο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα νομιζόμενου τίτλου αποτελεί η περίπτωση που κάποιος, νομίζοντας ότι είναι ο μοναδικός κληρονόμος του αδελφού του, χρησιμοποιεί ως δικά του πράγματα της κληρονομιάς, ενώ στην πραγματικότητα ο διαθέτης είχε εγκαταστήσει με διαθήκη ως κληρονόμο κάποιον τρίτο.