Δημοσίευση διαθήκης και κήρυξη αυτής κυρίας

   Ιδιόγραφη είναι η διαθήκη που έχει γραφεί εξ ολοκλήρου από το χέρι του διαθέτη και έχει χρονολογηθεί και υπογραφεί από αυτόν (1721 ΑΚ, ΑΠ 708/2015). Η δημοσίευση της ιδιόγραφης διαθήκης είναι απαραίτητη για διάφορους λόγους, όπως η εξακρίβωση των κληρονόμων, η εκκίνηση της τετράμηνης προθεσμίας αποποίησης της κληρονομίας (1847 ΑΚ) και η εκκίνηση της διετούς προθεσμίας για την αμφισβήτηση της εγκυρότητας της διαθήκης (1788 ΑΚ).

   Όποιος κατέχει ιδιόγραφη διαθήκη οφείλει να φροντίσει για τη δημοσίευσή της το συντομότερο δυνατόν και χωρίς υπαίτια καθυστέρηση από τη στιγμή που πληροφορηθεί το θάνατο του διαθέτη (άρθρο 1774 Α.Κ.). Κάτοχος θεωρείται ο έχων τη φυσική εξουσία επί του εγγράφου της διαθήκης με τη θέλησή του (πχ αυτός που τη φυλάσσει κλπ). Προθεσμία για τη δημοσίευση δεν υπάρχει, που σημαίνει πως ενδεχόμενη καθυστέρηση δε βλάπτει το κύρος της διαθήκης, ούτε αποδυναμώνει το δικαίωμα προς δημοσίευση, χωρίς να αποκλείεται ωστόσο γέννηση υποχρέωσης αποζημίωσης των προσώπων που βλάφθηκαν από την καθυστέρηση. Αν ο κάτοχος διαμένει στο εξωτερικό, μπορεί να την εμφανίσει στην Προξενική Αρχή, η οποία φροντίζει για τη δημοσίευση και τη σύνταξη του σχετικού πρακτικού (άρθρα 1773 και 1775 Α.Κ.).

   Αρμόδιο για τη δημοσίευση είναι το Ειρηνοδικείο του τόπου όπου είχε την τελευταία του κατοικία ή συνήθη διαμονή ο διαθέτης ή του τόπου όπου έχει τη διαμονή του ο κάτοχος της διαθήκης (άρθρο 1774 Α.Κ).Το Δικαστήριο της δημοσίευσης συντάσσει πρακτικό, στο οποίο εμπεριέχεται ολόκληρο το κείμενο της διαθήκης, καθώς και βεβαίωση περί της ύπαρξης ή ανυπαρξίας των εξωτερικών ελαττωμάτων που μπορούν να επιδράσουν στο κύρος της (διαγραφές, λεκέδες, σκισίματα κλπ) (1771 ΑΚ).

   Απαραίτητα για τη δημοσίευση έγγραφα είναι:

   1. Το πρωτότυπο της διαθήκης

   2. Ληξιαρχική πράξη θανάτου του διαθέτη

   3. Πιστοποιητικό εγγυτέρων συγγενών

   4. Αίτηση δημοσίευσης διαθήκης

   Ταυτόχρονα με τη δημοσίευση και στην ίδια δικάσιμο αλλά και μεταγενέστερα, μπορεί να κηρυχθεί η διαθήκη κυρία, σύμφωνα με το άρθρο 1776 ΑΚ. Για την κήρυξη της διαθήκης κυρίας λαμβάνει χώρα Δικαστήριο το οποίο μπορεί να εξετάσει δύο μάρτυρες οι οποίοι επιβεβαιώνουν το γνήσιο της γραφής και της υπογραφής του διαθέτη (1776 ΑΚ, 808 ΚΠολΔ). Στην πράξη συνηθίζεται η εξέταση ενός μόνο μάρτυρα. Η εν λόγω διαδικασία σκοπεύει στην ενίσχυση της διαθήκης με τη δημιουργία τεκμηρίου γνησιότητας, προστατεύοντας όσους ευνοούνται από αυτήν σε περίπτωση αμφισβήτησής της.