ΕΙΡΗΝΟΔΙΚΕΙΟ ΑΜΑΡΟΥΣΙΟΥ
Αρ. Απόφασης: 153/2019
Αναγνώριση Ταυτότητας Φύλλου

ΕΙΡΗΝΟΔΙΚΕΙΟ ΑΜΑΡΟΥΣΙΟΥ

ΕΚΟΥΣΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ

153/2019

ΤΟ ΕΙΡΗΝΟΔΙΚΕΙΟ ΑΜΑΡΟΥΣΙΟΥ

Συγκροτήθηκε από την Ειρηνοδίκη ……….. και τη Γραμματέα …………

Συνεδρίασε κεκλεισμένων των θυρών στο ακροατήριό του την 21^η Νοεμβρίου 2018 για να δικάσει την αίτηση:

ΤΗΣ ΑΙΤΟΥΣΑΣ: ……….. του …………. και της ………, κατοίκου ………. Αττικής, οδός ………. αρ. … και προσωρινά διαμένουσας στη …………. επί της οδού ………………, με ΑΦΜ ……… της ΔΟΥ ………., η οποία εμφανίστηκε με τον πληρεξούσιο δικηγόρο της Αθανάσιο Καρουζάκη (AM ΔΣΑ …………).

Η αιτούσα ζητεί να γίνει δεκτή η από 11-06-2018 αίτησή της, που κατατέθηκε στη Γραμματεία του Δικαστηρίου αυτού με αριθμό ΓΑΚ …../2018 και ΕΑΚ ……../2018, προσδιορίσθηκε προς συζήτηση για τη δικάσιμο που αναγράφεται στην αρχή της παρούσας απόφασης και γράφτηκε στο πινάκιο.

Κατά τη συζήτηση της αίτησης, ο πληρεξούσιος δικηγόρος της αιτούσας ζήτησε να γίνουν δεκτά όσα αναφέρονται στα πρακτικά της δίκης και τις έγγραφες προτάσεις του.

ΑΦΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ

Σύμφωνα με τα άρθρο 3 του Ν. 4491/2017 με τίτλο «Νομική αναγνώρισή της ταυτότητας φύλου – Εθνικός Μηχανισμός Εκπόνησης, Παρακολούθησης’ και Αξιολόγησης των Σχεδίων Δράσης για τα Δικαιώματα του Παιδιού και άλλες διατάξεις: «1. Σε περίπτωση ασυμφωνίας μεταξύ ταυτότητας φύλου και καταχωρισμένου φύλου το πρόσωπο μπορεί να ζητήσει τη διόρθωση του καταχωρισμένου φύλου του, ώστε αυτό να αντιστοιχεί στη βούληση, στην προσωπική αίσθηση του σώματος και στην εξωτερική του εικόνα. 2. Για τη διόρθωση του καταχωρισμένου φύλου απαιτείται πλήρης δικαιοπρακτική ικανότητα, με εξαίρεση τους ανήλικους που έχουν συμπληρώσει το δέκατο έβδομο (17°) έτος της ηλικίας τους, εφόσον υπάρχει ρητή συναίνεση των ασκούντων τη γονική τους μέριμνα και τους ανηλίκους που έχουν συμπληρώσει το δέκατο πέμπτο (15°) έτος της ηλικίας τους, εφόσον υπάρχει επιπλέον θετική γνωμάτευση διεπιστημονικής Επιτροπής που συστήνεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Υγείας για δύο (2) έτη, στην οποία μετέχουν: α) ένας παιδοψυχίατρος, β) ένας ψυχίατρος, γ) ένας ενδοκρινολόγος, δ) ένας παιδοχειρουργός, ε) ένας ψυχολόγος, στ) ένας κοινωνικός λειτουργός και ζ) ένας παιδίατρος, ως Πρόεδρος, άπαντες με εξειδίκευση στο συγκεκριμένο ζήτημα. 3. Προϋπόθεση για τη διόρθωση του καταχωρισμένου φύλου είναι το πρόσωπο που αιτείται τη διόρθωση να μην είναι έγγαμο. 4. Για τη διόρθωση του καταχωρισμένου φύλου δεν απαιτείται να βεβαιώνεται ότι το πρόσωπο έχει υποβληθεί σε οποιαδήποτε προηγούμενη ιατρική επέμβαση. Δεν απαιτείται επίσης η οποιαδήποτε προηγούμενη εξέταση ή ιατρική αγωγή που σχετίζεται με τη σωματική ή ψυχική του υγεία». Σύμφωνα δε με το άρθρο 4 του ίδιου νόμου: «1. Η διόρθωση του καταχωρισμένου φύλου γίνεται με δικαστική απόφαση σύμφωνα με το άρθρο 782 ΚΠολΔ. Στην αίτηση δηλώνονται το επιθυμητό φύλο, το κύριο όνομα που επιλέγεται και το προσαρμοσμένο σχετικά επώνυμο. Στην αίτηση επισυνάπτεται αντίγραφο της ληξιαρχικής πράξης γέννησης του προσώπου. 2. Για τη διόρθωση του καταχωρισμένου φύλου απαιτείται αυτοπρόσωπη δήλωση ενώπιον του δικαστηρίου. Η δήλωση γίνεται σε ιδιαίτερο γραφείο χωρίς δημοσιότητα, Η δικαστική απόφαση καταχωρίζεται στο Ληξιαρχείο που είχε συντάξει τη ληξιαρχική πράξη γέννησης του προσώπου. Η καταχώριση της δικαστικής απόφασης περί διόρθωσης φύλου γίνεται με τρόπο που διασφαλίζει τη μυστικότητα της μεταβολής και της αρχικής ληξιαρχικής πράξης γέννησης έναντι όλων. 3. Με βάση τη νέα ληξιαρχική πράξη, οι υπηρεσίες που είναι αρμόδιες για την έκδοση άλλων εγγράφων στα οποία αναγράφεται η ταυτότητα του προσώπου ή από τα οποία το πρόσωπο εξαρτά δικαιώματα, καθώς και για την καταχώριση σε μητρώα ή καταλόγους, όπως εκλογικούς, έχουν την υποχρέωση να εκδώσουν νέα έγγραφα ή να προβούν σε νέες καταχωρίσεις με διορθωμένο το καταχωρισμένο φύλο, το κύριο όνομα και το επώνυμο του προσώπου. Στη νέα ληξιαρχική πράξη γέννησης, στα νέα έγγραφα και στις νέες καταχωρίσεις δεν επιτρέπεται η αναφορά ότι μεσολάβησε διόρθωση του καταχωρισμένου φύλλου. 4. Η νέα ληξιαρχική πράξη μπορεί στο εξής να αλλάξει μία φορά, με την ίδια διαδικασία και τις ίδιες προϋποθέσεις».

Κατά τα ανωτέρω, η αλλαγή της νομικής καταχώρησης φύλου δεν προϋποθέτει ιατρική επέμβαση στο σώμα του ενδιαφερομένου, γεγονός που ήδη γινόταν δεκτό από τη νομολογία, καθώς πρόκειται για μία διαδικασία ιδιαίτερα επίπονη (σωματικά και ψυχικά), η θέση της οποίας ως προαπαιτούμενο για τη διόρθωση του καταχωρισμένου φύλου έρχεται σε αντίθεση με το Σύνταγμα (άρθρα 2 παρ. 1, 4 παρ. 1, 5 παρ. 1 Σ), το άρθρο 8 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ), σύμφωνα με το οποίο «καθένας έχει δικαίωμα στο σεβασμό της προσωπικής και οικογενειακής του ζωής», και τα άρθρα 2 και 26 του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα, τα οποία κατοχυρώνουν την ισότητα και την απαγόρευση των διακρίσεων, με την έννοια ότι μια κατάσταση, όπως η «δυσφορία γένους», δεν πρέπει να επιβαρύνει υπερβολικά τον ενδιαφερόμενο, προκειμένου αυτός να εξασφαλίσει τη μεταχείριση που ζητά από την πολιτεία (στην ίδια κατεύθυνση και οι ΕιρΑΘ 572/2017, ΕιρΑΘ 604/2017, ΕιρΘεσ 281/2017, ΕιρΑΘ 418/2016, ΕιρΘεσ 1479/2016). Τη νομολογία αυτή επιβεβαίωσε και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στην υπόθεση Α.Ρ. Garpon και Ν ί cot κατά Γαλλίας (αρ. προσφυγών 79885/12, 52471/13 και 52596/13, για το ίδιο θέμα βλ. επίσης και Λ. Παπαδοπούλου, Η συνταγματική Θεμελίωση του δικαιώματος στην εναρμόνιση ψυχοκοινωνικού και νομικού φύλου, Αναγνώριση της ταυτότητας φύλου ενόψει του σχεδίου νόμου της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής του Υπουργείου Δικαιοσύνης, σελ. 37 επ.). Ως βασική ουσιαστική προϋπόθεση της διόρθωσης του καταχωρισμένου φύλου, τίθεται α) η «ασυμφωνία μεταξύ της ταυτότητας φύλου και καταχωρισμένου φύλου». Περαιτέρω, τίθενται δύο θετικές προϋποθέσεις και μία αρνητική, ήτοι β) η πλήρης δικαιοπρακτική ικανότητα, γ) η αγαμία και δ) να μην έχει διορθωθεί το καταχωρισμένο φύλο ήδη δυο φορές. Δεν απαιτείται η πρώτη προϋπόθεση να τεκμηριώνεται – αποδεικνύεται με οποιονδήποτε τρόπο. Δεν απαιτείται δηλ. το πρόσωπο να επικαλεστεί και να προσκομίζει καταχωρισμένο φύλο/ταυτότητα του φύλου του, διότι κάτι τέτοιο θα ήταν αντίθετο στο γενικό πνεύμα του νομοθετήματος, όσο και στη προστασία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και του ιδιωτικού βίου. Για τους ίδιους λόγους δεν θα πρέπει το Δικαστήριο να εξετάζει τη δικαιοπρακτική ικανότητα ενός ενηλίκου προσώπου, παρά μόνον αν υπάρχουν ειδικοί λόγοι προς τούτο. Αυτό σημαίνει ότι κατά τεκμήριο, όπως σε όλες τις δικαιοπρακτικές δηλώσεις ένα ενήλικο πρόσωπο που δεν έχει τεθεί υπό δικαστική συμπαράσταση. είναι πλήρως ικανό για δικαιοπραξία (εκτός αν προκύπτει ότι βρίσκεται σε μία από τις καταστάσεις που περιγράφονται στο άρθρο 131 ΑΚ) και δεν πρέπει το στοιχείο αυτό να τίθεται εν αμφιβόλω για μόνο το λόγο ότι το πρόσωπο ζητεί τη διόρθωση του καταχωρισμένου φύλου του (βλ. Κ. Φουντεδάκη, το Σχέδιο Νόμου της Νομοπαρασκευαστικής Επιτροπής του υπουργείου Δικαιοσύνης για την αναγνώριση της ταυτότητας φύλου, Αναγνώριση της Ταυτότητας φύλου ενόψει του σχεδίου νόμου της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής του Υπουργείου Δικαιοσύνης, σελ. 58 επ.). Τέλος, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 782 ΚΠολΔ, αρμόδιο δικαστήριο είναι το Ειρηνοδικείο της περιφέρειας του ληξιάρχου που θα συντάξει τη σχετική πράξη.

Στη προκειμένη περίπτωση, με την υπό κρίση αίτηση, η αιτούσα, επικαλούμενη πρόδηλο έννομο συμφέρον αυτής, ζητεί για τους λόγους που αναφέρει και δη λόγω ασυμφωνίας μεταξύ ταυτότητας φύλου και καταχωρισμένου φύλου αυτής, να διορθωθεί η υπ’ αριθμ. ……./Τόμος ………/Έτος ……. ληξιαρχική πράξη γέννησης – βάπτισης που συνέταξε ο Ληξίαρχος του Δήμου ……… ως προς το αναγραφέν φύλο της και το κύριο όνομά της, ώστε τα ως άνω στοιχεία να ανταποκρίνονται στην προσωπική και κοινωνική της κατάσταση. Ζητεί, επίσης, να διαταχθεί ο αρμόδιος ληξίαρχος ………… να προβεί στις ανωτέρω διορθώσεις.

Με αυτό το περιεχόμενο και αίτημα, η κρινόμενη αίτηση αρμοδίως καθ’ ύλην και κατά τόπον εισάγεται για να συζητηθεί στο παρόν Δικαστήριο κατά τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας (άρθρα 739, 740 παρ. 1 και 782 παρ. 3 ΚΠολΔ). Είναι νόμιμη, στηριζόμενη, σύμφωνα με τα προεκτεθέντα στις διατάξεις των άρθρων 3 και 4 του Ν. 4491/2017 με τίτλο «Νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου κτλ.», του άρθρου 13 παρ. 1 του Ν. 344/1976 «περί ληξιαρχικών πράξεων» και του άρθρου 782 παρ. 3 ΚΠολΔ, πλην του αιτήματος να διαταχθεί ο αρμόδιος ληξίαρχος να προβεί στη διόρθωση της επίδικης ληξιαρχικής πράξης, το οποίο είναι απορριπτέο ως μη νόμιμο, διότι στις προβλεπόμενες από το νόμο περιπτώσεις που ζητείται η διόρθωση ληξιαρχικής πράξης, η δε δικαστική απόφαση δεν περιέχει ούτε επιτρέπεται να περιέχει διαταγή προς το ληξίαρχο να συντάξει ή να διορθώσει τη σχετική ληξιαρχική πράξη, αλλά είναι στην ουσία διαπιστωτική θετική διοικητική πράξη, η οποία δεν εκτελείται αμέσως κατά του ληξίαρχου ούτε υποκαθιστά δική του ενέργεια, αλλά δημιουργεί εις βάρος του την υποχρέωση να προβεί στη σχετική διόρθωση (ΕφΘεσ 2571/1996 Αρμ 1996.1088, Μπρακατσούλα, Εκούσια Δικαιοδοσία, Θεωρία-Νομολογία-Πράξη, έκδοση 7η, σελ. 207, Αρβανιτάκη σε Κεραμέα/Κονδύλη/Νίκα ΕρμΚΠολΔ II, άρθρο 782, αριθ. 1). Επομένως, η υπό κρίση αίτηση, κατά το μέρος που κρίθηκε νόμιμη, πρέπει να ερευνηθεί περαιτέρω ως προς την ουσιαστική της βασιμότητα, δοθέντος ότι τηρήθηκε η προδικασία που προβλέπεται από το άρθρο 748 παρ. 2 ΚΠολΔ για το παραδεκτό της συζήτησής της, αφού αντίγραφο      αυτής έχει επιδοθεί νόμιμα και εμπρόθεσμα στον αρμόδιο Εισαγγελέα Πρωτοδικών Αθηνών (βλ. την υπ’ αριθμ. ………. έκθεση επίδοσης του δικαστικού επιμελητή του Εφετείου Αθηνών με έδρα στο Πρωτοδικείο Αθηνών …………).

Από την ένορκη κατάθεση του πατρός της αιτούσας και την αυτοπρόσωπη δήλωση της ιδίας της αιτούσας ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου η οποία εξετάστηκε ανωμοτί ως διάδικος και περιέχεται στα ταυτάριθμα με την παρούσα πρακτικά, καθώς και από τα έγγραφα που η αιτούσα προσκομίζει, αποδείχθηκαν τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Η αιτούσα γεννήθηκε την …….. στο Μαρούσι και στην υπ’ αριθ. …/Τόμος …/Έτος …. ληξιαρχική πράξη γέννησης με την επισημειούμενη πράξη βάπτισης που συνέταξε ο τότε ληξίαρχος του ως άνω Δήμου αναγράφεται το κύριο όνομα που έλαβε, ήτοι      «……….», το φύλο «Θήλυ» και το επώνυμο «………..» (βλ. την προσκομισθείσα ληξιαρχική πράξης γέννησης και βάπτισης). Πλην όμως από μικρή ηλικία και κατά την ανάπτυξη της προσωπικότητάς της, η αιτούσα εμφάνιζε ψυχοσύνθεση, συμπεριφορά και χαρακτηριστικά που προσιδίαζαν στο ανδρικό φύλο, καθώς συνήθιζε κι ήταν κάτι που επιθυμούσε, να συναναστρέφεται με αγόρια στο σχολείο και στις παρέες ενώ ήδη από την τρυφερή ηλικία των έξι ετών κοιμόταν και ξυπνούσε με την επιθυμία και την σκέψη να είναι αγόρι. Συνεπώς, ο εσωτερικός και προσωπικός τρόπος με τον οποίο η ίδια βιώνει το φύλο της δεν αντιστοιχεί στο φύλο που καταχωρίστηκε κατά τη γέννησή της βάσει των βιολογικών της στοιχείων, με αποτέλεσμα να βιώνει ασυμφωνία γένους, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στη μείζονα σκέψη της παρούσας. Μάλιστα, εξαιτίας της ανωτέρω ασυμφωνίας γένους, η αιτούσα κατά την περίοδο της εφηβείας της επιβαρύνθηκε ψυχοσυναισθηματικά από τον τρόπο με τον οποίο το κοινωνικό της περιβάλλον αντιλαμβανόταν, όντας σε διάσταση με την πραγματική ταυτότητα της πρώτης, την υπόστασή της ως θήλεος, με αποτέλεσμα την έντονη” δυσφορία της καθώς περνούσε ο καιρός και τα σημάδια του θήλεος πάνω στο σώμα της εμφανίζονταν με τρόπο έκδηλο, όπως συμβαίνει στην εφηβεία όπου η σωματική ανάπτυξη συντελείται με ταχείς ρυθμούς και τα διακριτικά γνωρίσματα των δύο φύλων καθίστανται πιο ευδιάκριτα. Η ύπαρξη χάσματος ανάμεσα στον αυτοπροσδιορισμό της αιτούσας και τον κοινωνικό ετεροκαθορισμό της δημιουργεί σε αυτήν ακόμα και σήμερα επαγγελματικά και ακαδημαϊκά προβλήματα, καθώς στη σχολή της στην αλλοδαπή όπου φοιτά συστήνεται με ανδρικό όνομα τη στιγμή που η εικόνα που απεικονίζεται από τα επίσημα έγγραφα είναι διαφορετική, ενώ δυσχεραίνει και τις καθημερινές της συναλλαγές με διάφορους φορείς, ακόμη και κατά τη διάρκεια των ταξιδιών από και προς την Ελλάδα, καθώς αντιμετωπίζεται περίεργα ιδίως κατά τον έλεγχο των ταξιδιωτικών εγγράφων, προσβάλλοντας ούτω την προσωπικότητα και την αξιοπρέπεια της. Η κοινωνική και εξωτερική έκφραση του φύλου της προσιδιάζει σε άρρεν άτομο, διαβιεί δε στο ρόλο του επιθυμητού φύλου στον κοινωνικό της περίγυρο με απόλυτη συνείδηση και επιτυχία, αποκαλούμενη κοινωνικά με το όνομα «…………». Η απόφασή της να προβεί στην αιτούμενη αλλαγή προκύπτει μετά από ώριμη σκέψη και είναι αποτέλεσμα βαθιάς προσωπικής της επιθυμίας ενώ έχει δεχθεί και λάβει βοήθεια από ειδικούς ψυχολόγους έτσι ώστε η μετάβασή της από το ένα φύλο στο άλλο να συντελεστεί με τον ομαλότερο τρόπο. Τέλος, η αιτούσα δεν είναι έγγαμη και δεν έχει τεθεί σε δικαστική συμπαράσταση, αιτείται, δε, το πρώτον τη διόρθωση του καταχωρισμένου φύλου της στη ληξιαρχική πράξη γέννησής της. Εκ των ανωτέρω συνάγεται ότι το ανδρικό φύλο και το όνομα «………» που επιθυμεί να λάβει κατά την ελεύθερη βούλησή της η αιτούσα, αποτελούν για την ίδια απαραίτητα για την ομαλή ψυχοκοινωνική της ανάπτυξη και μόνιμα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς της, με τα οποία την γνωρίζουν στο οικογενειακό, ακαδημαϊκό και κοινωνικό περιβάλλον. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η νέα κατάσταση αναφορικά με τα ως άνω στοιχεία δέον να απεικονίζεται στα ληξιαρχικά βιβλία, στα οποία, προς πιστοποίηση της αλήθειας και χάριν της ασφάλειας των συναλλαγών, πρέπει να διορθωθεί το φύλο της αιτούσας και το κύριο όνομά της τη στιγμή που δεν υφίσταται τέτοιο πρόβλημα ως προς το επώνυμό της λόγω του ίδιου τονισμού αυτού επί άρρενος και θήλεος (ΕιρΡόδου 51/2015, 16/2013, ΜΠρΗρακλ 255/2013, ΜΠρΘεσ 40518/2008 ΤΝΠ «ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ», ΜΠρΑΘ 6843/2007 ΑρχΝ 2008.202, απόφαση ΔΕΕ (πρώην ΔΕΚ) σε υπόθεση C-1 17/2001 σε συνδυασμό με Οδηγία 75/117/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 10-2-1975 δημοσιευθείσα σε ΕΕ ειδ.κωδ. 05/0026.42 και σχετική μελέτη Κων/νου Χορτάτου σε ΕλλΔνη 2006.656). Επομένως, δοθέντος ότι υφίσταται άμεσο έννομο συμφέρον της αιτούσας, η κρινόμενη αίτηση, κατά το μέρος που κρίθηκε νόμιμη, πρέπει να γίνει δεκτή ως και κατ’ ουσίαν βάσιμη, κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στο διατακτικό της παρούσας.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

ΔΕΧΕΤΑΙ εν μέρει την αίτηση.

ΒΕΒΑΙΩΝΕΙ με σκοπό τη διόρθωση της υπ’ αριθμ. ………/Τόμος ………./Έτος …….. ληξιαρχικής πράξης γέννησης – βάπτισης της αιτούσας που συντάχθηκε από το Ληξίαρχο του Δήμου ………. έτσι ώστε : το φύλο αυτής να είναι «Άρρεν», αντί του αναγραφέντος στην ως άνω ληξιαρχική πράξη «Θήλυ», το κύριο όνομά της να είναι «………..» αντί του αναγραφέντος «……….», ενώ το επώνυμό της να παραμένει ως έχει λόγω του ίδιου τονισμού επί άρρενος και θήλεος.

ΚΡΙΘΗΚΕ, αποφασίστηκε και δημοσιεύτηκε στο Μαρούσι, σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, χωρίς την παρουσία της αιτούσας και του πληρεξούσιου δικηγόρου της την 23 Απριλίου του 2019.